ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗ ΛΕΣΒΟ

                        ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΗ ΛΕΣΒΟ 

Τα Χριστούγεννα συνοδεύονται από την παρασκευή παραδοσιακών γλυκών (φοινίκια, κουραμπιέδες κ.λπ.), τα παραδοσιακά κάλαντα, τον στολισμό δέντρου ή μιας βάρκας. Σε πολλά χωριά υπάρχει ένα Χριστουγεννιάτικο κλαδί ελιάς, αντί για δέντρο.

Τα 'Εθιμα τον Χριστουγέννων δεν ξεκινάει μόνο 25-26 Δεκέμβριου στο νησί μας .Η προετοιμασία στα χωρία μας είναι μεγάλη. Αυτές τις μέρες  οι νοικοκυρές ξεκινάν να ασβεστώσουν και να στολίσουν το σπίτι με τα υφαντά πατόχραμα, τα χειροκέντητα χαλάκια και τα σκαλόπανα. Τα νεότερα μέλη της οικογένειας στολίζουν το δέντρο, ένα μεγάλο κλαρί από πεύκο, με βαμβάκι για χιόνι, κουκουνάρες (κουκτζέλις) τυλιγμένες σε χρυσόχαρτα, μπαλόνια και μικρά διακοσμητικά αντικείμενα. Παλίοτερα οι περιοχές που ήταν κοντά στην θάλασσα στόλιζαν μια μικρή χειροποίητη βαρκούλα για το κάλο της Νέας Χρονιάς

     Κάτι τέτοιες μέρες πάνε κι έρχονται τα ταψιά γεμάτα κουραμπιέδες και φοινίκια .Οι άνδρες στην αγορά απολαμβάνουν προκαταβολικά τις λαχταριστές μυρωδιές, καθώς ζητούν από τις «πολύ γνωστές» τους πειραχτικά μερίδιο από τα γλυκά. Στους δρόμους του χωριού συχνή είναι η εικόνα γυναικών, που κουβαλούν γλυκά στην πεθερά και τη μητέρα τους πάνω σε δίσκους σκεπασμένους με φλουσένιες και δαντελένιες πετσέτες. Δεν ξεχνούν ακόμα να φιλέψουν αυτούς που έχουν πένθος και να στείλουν σε φτωχούς χριστόψωμα, φοινίκια, λαδοτύρι, κρέας βοδινό (όχι χοιρινό), αμακιές και άλλα, «για συχώριο των νεκρών συγγενών» αλλά και από αλληλεγγύη. 

     Χαρακτηριστική δραστηριότητα των ημερών τα χοιροσφάγια. Όσοι έθρεφαν γουρουνάκια, τα σφάζουν οι ίδιοι ή ο κρεοπώλης, τα ζεματούν για να τα ξετριχιάσουν, παστώνουν με αλάτι το λίπος και κάνουν τα «λουριά» (λαρδί), ζεματούν τα έντερα και κάνουν «αμακιές», χοντρά χειροποίητα λουκάνικα με κιμά και αρωματικά, που τα κρεμούν από το ταβάνι και τα τρώνε τους χειμερινούς μήνες. Οι νοικοκύρηδες «πατώνουν τους δρόμους» κυριολεκτικά, κουβαλώντας χοιρινά κρέατα, κόκκινο κρασί, νεράντζια, κάθε είδους φαγώσιμο, για να ’ναι πλούσιο το γιορταστικό χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Τα παιδιά φιλούν το χέρι του νονού, των παππούδων, των γιαγιάδων, των θείων και των γονιών τους, ζητούν συγχώρεση γιατί θα μεταλάβουν την επομένη και παίρνουν φιλοδωρήματα. Η νηστεία της Σαρακοστής τηρείται με ευλάβεια από μικρούς και μεγάλους, που γεμάτοι προσμονή περιμένουν να απολαύσουν το χριστουγεννιάτικο τραπέζι.

   

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

  

     Το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων ο παπάς και τα παιδιά του Δημοτικού ψέλνουν στην αγορά του χωριού ή στο σχολειό χριστουγεννιάτικα κάλαντα και τραγούδια, μπροστά σ’ ένα δένδρο στολισμένο με μπαλόνια. «Καλήν εσπέραν, άρχοντες…» τραγουδούν με τις γλυκές φωνούλες τους τα παιδιά κι αγιάζουν οι καρδιές από κατάνυξη κι ελπίδα για ένα νιογέννητο κι αγνό κόσμο. 

Κάλαντα Χριστουγέννων
                  

Καλήν εσπέραν, άρχοντες, κι αν είναι ορισμός σας,
Χριστού την θεία γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας.

Χριστός γεννάται σήμερον, εν Βηθλεέμ τη πόλει,
οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη.

Εν τω σπηλαίω τίκτεται, εν φάτνη των αλόγων,
ο βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων.

Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το «Δόξα εν υψίστοις»,
και τούτο άξιον εστί, η των ποιμένων πίστις.

Εκ της Περσίας έρχονται τρεις μάγοι με τα δώρα,
άστρο λαμπρό τους οδηγεί, χωρίς να λείψει ώρα.

Φτάνοντας στην Ιερουσαλήμ, με πόθο ερωτούσι,
πού εγεννήθη ο Χριστός, να πάν’ να τον ευρούσι…